Nasze Achillesowe pięty….
W naszej stopie znajduje się 26 kości i kosteczek ale kość piętowa jest największą z nich. Pięty są najbardziej obciążaną strefą . Dźwigają ciężar naszego ciała, podczas chodzenia, biegania czy skakania pochłaniają dużą część energii uderzeń o podłoże tym samym chroniąc nasze wyższe struktury i stawy przed wstrząsami. Skoro więc nasze piety są tak intensywnie eksploatowane nic dziwnego, że dość często ulegają różnego rodzaju kontuzjom i schorzeniom. Ból pięt jest bardzo częstym bodźcem do wybrania się do specjalisty (nawet gdy unikamy lekarzy jak ognia).
Oczywiście przyczyn bólu pięty jest wiele. Pięta może boleć od spodu lub z tyłu. Może boleć jedna pięta lub obie. Każdy z nas ma inny próg bólu więc moc dolegliwości spowodowana tym samym problemem może być inaczej określona przez chorego. Podsumowując : bardzo ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie problemu , który wywołuje ból pięt choć nie jest to łatwe. Dlatego zachęcam do konsultacji u specjalisty ortopedy aby zostać poprawnie zdiagnozowanym pacjentem dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym.
Najczęściej występujące przyczyny bólu pięt:
1. Zapalenie rozcięgna podeszwowego – jest najczęstszą przyczyną bólu przyśrodkowej części podeszwowej pięt. Charakterystyczne jest, że ból jest bardzo silny podczas pierwszych kroków rano po wstaniu, następnie zanika lub łagodnieje aby powrócić po całym dniu. Czasem ból pojawia się po dłuższym odpoczynku np. siedzeniu.
Rozcięgno podeszwowe to gruba tkanka łączna znajdująca się na spodzie stopy , która biegnie od pięty poprzez śródstopie do przodostopia.
Określenie „zapalenie” nie jest do końca poprawne. Ból powstaje wskutek urazów i zwyrodnień rozcięgna zaś najbardziej odczuwalne jest miejsce w pobliżu przyczepu rozcięgna do kości piętowej. Nie jest to stan zapalny lecz degeneracja tkanek, która niestety jest przez nas bardzo dotkliwie odczuwalna. Im jesteśmy starsi tym bardziej narażeni na tego typu kontuzję. Osłabiona struktura rozcięgna oraz obniżona jego elastyczność sprzyjają uszkodzeniom np. podczas biegania, skakania. Osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania to :
- osoby po 40 roku życia,
- osoby z nadwagą , ze względu na ponadnormatywne obciążenia stóp
- osoby z nadpronacją oraz ze stopami płaskimi a także osoby ze stopami wydrążonymi
Bardzo ważne jest by używać dobrego obuwia zapewniającego amortyzację oraz wkładek, które skorygują ewentualne wady stóp.
Objawy bólowe – ból pojawia się na podeszwie pięty (najmocniej) ale zdarza się też , że boli wzdłuż całego rozcięgna.
Jak sobie radzić z problemem?
- należy skontaktować się ze specjalistą, który wykona odpowiednią diagnostykę
- zadbać o obuwie i wkładki ortopedyczne
- ćwiczenia – tu odsyłam do artykułu , gdzie znajdują sie m. in. rady jak ćwiczyć : http://masters.azs-awf.pl/2012/rozciaganie-sposobem-na-rozciegno-podeszwowe/
2. Zespół usidlenia nerwu – polega to na ucisku nerwu piszczelowego i/lub jego odnóg , który przebiega również w obszarze pięt. Jest to ból zlokalizowany na podeszwie pięty czyli od spodu , mogą mu towarzyszyć pieczenie, mrowienie i drętwienie. Szczególnie narażeni są na ten problem tancerze, biegacze czy gimnastycy , którzy poprzez intensywne treningi mają bardzo rozwinięte mięśnie odwodziciele które mogą powodować ucisk wspominanych nerwów. W takich przypadkach mogą pomóc ćwiczenia rozciągające , środki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz odpowiednie wkładki ortopedyczne. W ostateczności wykonuje się zabiegi operacyjne.
3. Zanik wyściółki tłuszczowej – dotyczy głównie osób starszych. Pod kością piętową powinna się znajdować „poducha” z tkanki tłuszczowej. Ma ona funkcję ochronną dla kości piętowej, daje amortyzację i miękkość podczas kontaktu pięty z podłożem (wiemy, że czasem kontakty te nie są delikatne). Gdy następuje atrofia tkanki tłuszczowej kość piętowa zaczyna odczuwać nasz każdy krok. Dla nas jest to odczuwalny głęboki ból jak przy stłuczeniu. Możemy ratować się lekarstwami przeciwzapalnymi oraz odpowiednimi wkładkami i obuwiem. Musimy w sposób sztuczny dać piętom to co w zdrowych stopach zapewnia nam tkanka tłuszczowa czyli ochrona i amortyzacja. W takich przypadkach dobrze sprawdzają się buty z miękką wyściółką oraz dobrą, grubą amortyzującą podeszwą a także różnego rodzaju podpiętki.
4. Zapalenie ścięgna Achillesa – problemy z tym ścięgnem maja głównie biegacze oraz osoby w wieku średnim, które sporadycznie są aktywne. Ścięgno Achillesa to najsilniejsze nasze ścięgno, dzięki któremu chodzimy, biegamy, skaczemy, wspinamy się. Ścięgno to zbudowane jest z kolagenu i łączy dwa mięśnie podudzia z kością piętową.
Urazy ścięgna Achillesa mogą być różne:
- zapalenie kaletki ścięgna Achillesa
- urazy, naderwania, zwyrodnienia ścięgna
Generalnie możemy powiedzieć, że większość dolegliwości ze strony ścięgna Achillesa powstają w wyniku przeciążenia. Wiek oczywiście sprzyja takim kontuzjom, gdyż struktury kolagenu ulegają z czasem degradacji i oprócz zmarszczek , które widzimy w lusterku są też zmiany naszych struktur wewnętrznych w tym także w obrębie stóp i kończyn dolnych.
Ostre zapalenie ścięgna Achillesa objawia się:
- bólami ścięgna w trakcie aktywności, po jej zaprzestaniu dolegliwości mijają
- opuchnięcia i zaczerwienienie wokół ścięgna
Przewlekłe zapalenie :
- bólami ścięgna w trakcie aktywności, po jej zaprzestaniu dolegliwości mijają
- opuchnięcia i zaczerwienienie wokół ścięgna
- ból i sztywność ścięgna odczuwana zwłaszcza rano
- ból ścięgna podczas chodzenia zwłaszcza pod górę lub po schodach
Opisywane problemy najczęściej występują u mężczyzn (drogie Panie, nie wszystko co najgorsze u nas;) ) w średnim wieku, u biegaczy oraz u osób , które raz na jakiś czas postanawiają być aktywni. Bezpośrednio na powstanie kontuzji mogą wpływać:
- błędy treningowe czyli zbyt intensywnie, bez rozgrzewki, bez przygotowania mięśni (rozciągnięcia ich) itp
- zmiana obuwia lub źle dobrane obuwie np. bez braku stabilizacji pięty, urażające miejsce występowania kaletki lub uciskające obszar nad piętą
- współistniejące wady i problemy stóp np. koślawe ustawienie stępu (nadpronacja)
- słabe mięśnie łydki
- noszenie butów na zbyt wysokim obcasie (to dla Pań)
Wszelkie urazy ścięgna Achillesa wymagają od pacjenta odpoczynku i zaniechania aktywności co dla osób systematycznie uprawiających sport jest bardzo trudne. Dlatego najlepiej zrobić wszystko by uniknąć problemu czyli zrobić diagnostykę stóp, zabezpieczyć stopy odpowiednimi wkładkami i obuwiem oraz pamiętać o tym by przed treningiem dobrze przygotować mięśnie na wysiłek.
Jak możemy sobie pomóc?
Oprócz konsultacji u specjalisty ortopedy możemy odpoczywać, schładzać chore miejsce , zainstalować podpiętki w obuwiu, które podniosą pięty do góry zmniejszając naprężenie ścięgna , zapobiegać nadmiernej pronacji stóp czyli nosić odpowiednie wkładki.
5. Złamanie przeciążeniowe kości piętowej – polega na urazie kości piętowej , dotyczy najczęściej osób aktywnych, biegających i powstaje np. wskutek zbyt gwałtownego zeskoku na twardą powierzchnię albo długotrwałego biegania po asfalcie itp
Podsumowując:
1. Pilnujmy naszej wagi – ze względu na zdrowie !!! Umiar przede wszystkim i we wszystkim! Przecież nie chcemy zaniku tkanki tłuszczowej na piętach…. 😉
2. Biegajmy, spacerujmy, bądźmy aktywni – ale bądźmy do tego dobrze przygotowani . Umiar przede wszystkim i we wszystkim! Dobre buty, dobre wkładki, mądre treningi, systematycznie i bez szarżowania. Miejmy świadomość naszego ciała , upływającego czasu i zagrożeń.
3. Starajmy się zapobiegać aby długo móc cieszyć się lekkim chodem i brakiem ograniczeń.
4. Kiedy pojawi się ból – skontaktuj się z lekarzem. Dobra diagnostyka jest kluczowa dla dalszego leczenia.